استایرن مونومر

استایرن مونومر:

استایرن مونومر مایعی روغنی و بی رنگ است ،همانند دیگر مواد آروماتیک و از ویسکوزیته‌ی بالایی برخوردار است.

این ترکیب آلی دارای فرمول شیمیاییC8H8  است و با نام‌های ، وینیل بنزن ، اتیلن بنزن ، فنیل اتن ، استایرونل، استایرول و diarex HFنیز شناخته می‌شود.

این ماده غلیظ مشتق شده از بنزن به راحتی تبخیر می‌شود ،  دارای بوی شیرین است که در غلظت بالا ، از لذتبخشی این بو کاسته می‌شود.

استایرن به طور طبیعی در برخی گیاهان مانند دارچین ، دانه قهوه و بادام زمینی در مقادیر بسیار کم ، یافت می شود. درصدی از استایرن نیز در قطران زغال سنگ وجود دارد.

فیلمی کوتاه درباره استایرن مونومر و کاربرد های آن

و فروش استایرن مونومر توسط الساپا

تاریخچه ای بر استایرن مونومر:

تولید استایرن از طریق هیدروژن زدایی از سال ۱۹۳۰ آغاز شد و اولین بار در سال ۱۹۳۴ در مقیاس صنعتی به صورت تجاری توسط کمپانی داو(DOVE) تولید گشت.

این اقدام به عنوان یکی از مهمترین فرآیندهای صنعتی جهان برای تهیه لاستیک سنتزی توسط تولید کنندگان مواد پلیمری جلب توجه کرد.

نام این ماده پلیمری ، استایرن مونومر از درختی به نام استیراکس گرفته شده است ، که شیره و صمغ فراوانی دارد.

استایرن در زمان جنگ جهانی دوم ، در دورانی که اوج پیشرفت علم و تکنولوژی در جهان و استفاده از مواد شیمیایی قابل تهیه شدن از نفت ، استفاده های فراوان و پر اهمیتی داشت و توانست جای خود را در میان صنایع باز کند.

واحد تولید مونومراستایرین در ایران در سال ۱۳۸۸ در پتروشیمی پارس با دانش فنی شرکت  Polimeri  Europa و توسط شرکت‌های snampro getti و شریک تجاری آن (مهندسان مشاور سازه) طراحی شده است.بنا به گزارش تفسیری مدیریت پتروشیمی در سال ۱۳۹۶ ظرفیت اسمی تولید سالانه به ۶۰۰ هزار تن می‌رسد.

قابل ذکر است که در سال ۱۳۹۸ این میزان به افزایش حدود ۳۱ درصدی رسید و پتروشیمی پارس رکورد تولید استایرن مونومر را شکست.

شرکت تولیدی بازرگانی الساپا ، با عرضه استایرن مونومر تولید داخل به صورت فله و بشکه شده به بازار ، جانی تازه به صنایع نوپا و تولیدی های کوچک داده است.

ویژگیهای فیزیکی استایرن مونومر:

شکل ظاهری استایرن مونومر دارای حالت مایعی ‌روغنی ، با بویی شیرین آروماتیکی است. این ترکیب پر کاربرد آلی در ساختار خود دارای هشت کربن و هشت هیدروژن می‌باشد که با این حساب جرم مولکولی آن 104.15 است. مایع ویسکوز پلیمر آن سخت شکننده و شفاف است و نور را تا 90 درصد از خود عبور می‌دهد. عایق الکتریسیته و آب است و اسید و باز های معمولی بر روی آن بی اثرند.

استایرن مونومر در حلالهایی مانند هیدروکربن‌های آروماتیک از جمله ، بنزن و تولوئن و هیدروکربن‌های کلره همانند، تتراکلروکربن ، کلروفوم ، تری کلرواتیل  و دی کلرو بنزن و متیل اتیل کتون ، استات اتیل و استات آمین حل می‌شود.

استایرن مونومر یا همان اتنیل بنزن ، در دمای منفی ۳۰ درجه سانتیگراد می‌شود و اگر دمای آن را به ۱۴۵ درجه سانتیگراد برسانیم به جوش می‌آید. بهترین دما برای نگه داری این ماده‌ی راهبردی در 2-8 درجه سانتی گراد است.

تولید استایرن مونومر:

تولید کننده های مواد پلیمری عمدتاً به وسیله‌ای دهیدروژناسیون اتیل بنزن و طی روند کراکینگ ، استایرن مونومر را تولید کرده و به دست شرکت های بازرگانی ، مصرف کنندگان و صادر کنندگان مواد پلیمری می رسانند .

در این شیوه تولید در ابتدا بنزن را آلکیل‌دار می‌کنند و در گام بعدی  اتیلن بنزن را به وسیله گرما تبخیر می کند. برای پایین آوردن نگهداری جوش استایرن مونومر ، آن را با بخار آب مخلوط کرده و مخلوط را به رآکتور منتقل می‌کند.سپس با استفاده از کاتالیزور کلراید آلومینیوم ، اسید فسفریک جامد یا سیلیس_آلومین واکنش اصلی در راکتور انجام میشود.

این ماده پلیمری تمایل زیادی به پلیمریزه دارد و این به علت وجود گروه ونیل است و این تمایل به پلیمریزاسیون آن بسیار در صنعت قابل توجه است.

کاربردهای استایرن مونومر:

استایرن مونومر عنوان یک ماده حیاتی در تولیدات پلیمری و صنایع پتروشیمی شناخته شده است.

این محصول در تهیه و تولید پلیمرهای راهبردی و کلیدی مثل پلی استر ، آکریلونیتریلبوتادی‌اناستایرن (ABS) ، استایرن_آکریلونیتریل(SAN) ، لاستیک مصنوعی استایرن بوتادین (SBR) ، رزین های تبادل یونی و در رنگ سازی و پوشش کاربردی مهم دارد. پلیمر این محصول ، پلی استایرن ، از کاربرد ویژه ای در بین پلیمرها ، برخوردار است و با استفاده از روش‌های قالب‌گیری ، جایگاه ویژه در صنایع پیدا کرده است.

بیش از ۹۰ درصد آن ، برای تولید پلی استایرن استفاده می‌شود و مابقی برای تولید لاستیک و پلاستیک ، وسایل بسته بندی و وسایل منزل ، اسباب بازی سازی و تولید یونولیت های ساختمانی یا همان فوم های ساختمانی و . . .  استفاده می شود.

موارد احتیاط و انبارش استایرن مونومر:

در صورت تماس استایرن مونومر از راه  پوست و سطوح مخاطی و نیز  تنفس بخار آن  چشم‌ها ، بینی و گلو تحریک  می‌شود. اگر غلظت این ماده به صورت بخار در هوای تنفسی زیاد باشد موجب سیاهی رفتن چشم ها سرگیجه و سبکی سر  می‌گردد. اگر این میزان بسیار بالا برود و از مرز هشدار بگذرد باعث ایجاد اثرات مخرب جبران‌ناپذیر در بافت های کبدی و مغزی و حتی در نهایت مرگ میشود.

از دسته مواد موتاژن می‌باشد و برای جلو گیری از خطرات استایرن مونومر بهتر است در هنگام کار با آن  از دستکش و لباس مخصوص استفاده شود ، زیرا این مواد سرطان زا بوده و با تاثیر بر ساختار ژنتیکی سلول های بدن ، افزایش ریسک ابتلاء به سرطان را در پی خواهند داشت.

برای نگهداری و انبارش مونومر استایرن بهتر است ، به اینکه بخار این ماده بسیار قابل اشتعال و در حجم بالا قابل انفجار است ، توجه شود. رعایت این نکته امری ضروری است و انباری که استایرن مونومر در آن ذخیره می شود ، باید دارای خصوصیات نگهداری انبار مایعات قابل اشتعال باشد.

این قابلیت را دارد که در مخازن بشکه های فلزی و پلاستیکی و گالن های چند لیتری نگهداری شود ، ولی باید به این نکته توجه کرد که ، درب مخازن باید کاملاً بسته شود و در مکان خشک و خنک دارای تهویه مناسب نگهداری شود.

گردآوری کننده : محمدجواد شبانی