سود مایع چیست و چه کاربردی دارد ؟

  • 15 اردیبهشت 1400
  • 1226 بازدید
سود مایع چیست و چه کاربردی دارد ؟ همه چیز درباره سود مایع

سود مایع و کاربردهای مهم آن در صنعت

سود مایع یا سدیم هیدروکسید یا سود سوز آور یک ترکیب شیمیایی بازی قوی است که برای تولید ترکیبات مهمی در صنایع مختلف استفاده می شود. سود مایع در دو غلظت 50% و 30% در بازار ارائه می شود. این ترکیب دارای حلالیت مناسبی در آب، اتانول و متانول می باشد. اما سود مایع چیست؟ این ترکیب یک ماده شیمیایی بی بو و بی رنگ می باشد که خورندگی بالایی دارد. با فرمول شیمیایی NAOH شناخته می شود.

فرمول شیمیایی سود مایع

مشخصات سود مایع

درصد خلوص40 تا 50 درصد
کاربردچربی گیر قوی
حجمحجم بیشتری اشغال می‌کند
حمل و نقلسخت
جرم مولی9971.39 گرم بر مول
pH13
شکل ظاهریمایعی بی رنگ و شفاف
بوبدون بو
نقطه جوش1388 درجه سانتیگراد
حلالیتحلال در آب، اتانول و متانول

کاربرد سود مایع

سود مایع یکی از ترکیبات موثر و تاثیرگذار در صنایع مختلف می باشد. مهمترین کاربردهای این ترکیب شامل موارد زیر می باشد:

  • کاغذ و خمیر کاغذ

از این ترکیب در تولید کاغذ در مرحله تولید خمیر و سفید کردن کاغذ استفاده می شود. همچنین در بازیافت کاغذ برای از بین بردن اثر جوهر از سود مایع استفاده می شود.

  • تولید پارچه

در زمان تولید پارچه برای فرآوری کتان و رنگ آمیزی الیاف مصنوعی پلی استر و نایلون از هیدروکسید سدیم مایع استفاده می شود

  • تولید شوینده ها و صابون

یکی از ترکیبات مهمی که در زمان تولید مواد شوینده و صابون استفاده می شود سدیم هیدروکسید می باشد. با اضافه کردن این ترکیب به چربی، پی و روغن های گیاهی صابون به دست می آید.

  • تهیه سفید کننده ها

از کاستیک یا سود مایع در تهیه انواع سفید کننده ها استفاده می شود. سفید کننده ها نقش بزرگی در چربی بری و کنترل قارچ و کپک دارند.

  • محصولات نفتی

در بسیاری از عملیات های حفاری و اکتشاف از سود مایع برای کمک به فرآوری محصولات نفتی و استخراج آنها استفاده می شود.

  • تهیه و تولید آلومینیوم

برای حل کردن سنگ معدن بوکسیت که ماده خام و اولیه تولید آلومینیوم می باشد به یک ترکیب قوی نیاز داریم. سدم هیدروکسید به خوبی در این فرآیند به ما کمک خواهد کرد و با حل کردن سنگ معدن بوکسیت راه تولید آلومینیوم را هموارتر خواهد کرد.

تفاوت سود مایع و سود جامد

مشخصات سود پرک یا جامد

نفوذ رطوبتکاهش کیفیت پیدا می‌کند
حجمکمتری نسبت به نوع مایع خود اشغال می‌کند
نگهداری و حمل و نقلآسان‌تر است
آلودگیکمتری ایجاد می‌کند
هزینه حمل و نقل و نگهداریکمتر است
درصد خلوصمی‌تواند 98-99 درصد تولید شود

آیا سود مایع تقسیم بندی دارد

با توجه به شرکت تولید کننده این ترکیب و استانداردهایی که در تولید این مواد در نظر دارند، سود مایع در بازار ایران در چهار دسته بندی قرار می گیرد از جمله:

  • سود مایع اروند
  • سود مایع بندر امام
  • هیدروکسید مایع ارومیه
  • هیدروکسید مایع نیروکلر

همچنین سود مایع بر اساس نوع کاربردی که در صنایع دارد نیز تقسیم بندی دارد:

  • گرید صنعتی
  • گرید خوراکی
  • گرید دارویی

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت سود مایع و سود پرک به مقاله " تفاوت سود پرک و سود مایع چیست؟ " مراجعه کنید.

تاریخچه کوتاه و خواندنی از سود مایع

اولین استفاده های صنعتی از سود مایع به سال 1791 باز می گردد که از آن برای تولید صابون استفاده می شده است. در سال 1791 دانشمندی به نام سر نیکولاس لبلانک یک روش اقتصادی برای تولید صابون با استفاده از سود مایع ابداع کرد. اما در بررسی های انجام شده است در برخی از کتاب های عربی مطالبی در مورد سود سوزآور نوشته شده است که زمان مصرف این ترکیب را قبل از قرن سیزده قمری می دانند.

 کاربرد دیگر سود مایع

سود مایع به عنوان یک ماده اولیه برای بسیاری از صنایع پایین دستی نیز کاربرد فراوان دارد. این صنایع عبارتند از :

  • صنعت تولید حلال
  • صنعت تولید مواد پلاستیکی
  • تولید پارچه
  • تولید چسب
  • صنعت تولید مواد پوشش دهنده و علف کش ها
  • تولید رنگ و جوهر
  • صنعت دارو
  • تهیه و تولید مواد شیمیایی
  •  صنایع بهداشتی
  • صنعت سرامیک سازی
  • صنعت کاغذ سازی
  • صنعت الکل سازی
  • شیرین سازی زیتون
  • صنعت تصفیه آب
  • بازیافت پلاستیک
  • باطری سازی
  • سنتز الیاف مصنوعی
  • آبکاری فلزات
  • شستشوی مخازن و لوله ها

غلظت های متفاوت از سود

روش تولید سود مایع به چه شکل می باشد

در تولید سود مایع از سه روش استفاده می شود که در حال حاضر فقط یک روش در سراسر جهان پذیرفته است و دو روش دیگر منسوخ شده است.

  • روش جیوه ای
  • روش دیافراگمی

در این روش تهیه کلر،سود کاستیک و هیدروژن به صورت همزمان با هم ترکیب می شوند. آب نمک اشباع به سمت آند می رود و در آنجا گاز کلر را آزاد می کند. نقش سلول های دیافراگم در این نوع تکنولوژی جدا کردن آب نمک از سود مایع در قسمت کاتد می باشد. در قسمت کاتد ما شاهد آزاد شدن گاز هیدروژن می باشیم.

  • الکترولیز آب نمک، کلر و هیدروژن

در این روش از الکترولیز آب نمک ، کلر و هیدروژن استفاده می کنند.به این نوع تولید فرآیند غشایی گفته می شود. در ابتدای کار نمک در تانک انحلال حل می شود تا ناخالصی های آن جدا شود. سپس شروع به خالص سازی رزین کیلیت برای خالص سازی مجدد می کنند. فرآیند الکترولیز انجام می شود و آب صنعتی هم قبل از شروع خالص سازی وارد فرآیند می شود. یک اتاقک آندی و کاتدی وجود دارد که در بخش کاتدی آب نمک و در بخش آندی سود سوزآور رقیق ریخته می شود و هیدروژن را به قسمت کاتدی وارد می کنند.با ایجاد جریان در کاتد سود سوزآور و هیدروژن در کاتد ترکیب و در آند گاز کلر آزاد می شود. در نهایت یون های سدیم تولید شده در جریان واکنش در اتاقک آندی سود مایع تولید می شود. سپس این ترکیب وارد سپراتور می شود و تا غلظت 30 درصد وارد مرحله بعدی می شود تا نمک های آن نیز شسته شود. در این مرحله سود سوزآور در تبخیر کننده تغلیظ می شود و غلظت آن به 50% می رسد. در این مرحله کلر و هیدروژن کاملا از سود حزف شده و محصول آماده بارگیری می باشد.

مراحل تولید سود مایع

خطرات استفاده از سود مایع چیست

تمام مواد شیمیایی در کنار تاثیرگذاری در زندگی ما می توانند خطراتی نیز داشته باشد. سود در هنگام حل شدن گرمای زیادی تولید می کند و باید در استفاده از آن به نکات ایمنی توجه بسیاری داشت.

  1. در صورت خورده شدن این ترکیب بسیار خطرناک است و باعث صدمه به سیستم گوارشی می شود.
  2. این ترکیب باعث تحریک سیستم تنفسی می شود
  3. واکنش آن با فلزات بسیار سریع می باشد و تولید هیدروژن می کند که در صورت وجود اکسیژن و جرقه انفجار به وجود می آورد
  4. خوردن آن در مقادیر کم می تواند موجب خونریزی و اسهال و استفراغ شود و کاهش فشار خون را به دنبال دارد
  5. استشمام آن باعث ایجاد آبریزش بینی، گلو درد و عطسه می شود
  6. در صورت وجود زخم روی پوست ممکن است زخم را عمیق تر نماید
  7. از نگهداری در کنار ترکیبات آتش زا خودداری کنید
  8. این ترکیب باعث ایجاد خوردگی روی کف پوش های چوبی و سطوح رنگ شده شود
  9. در صورت تماس با چشم ممکن است باعث آسیب به چشم و ایجاد مشکلاتی از جمله آب مروارید و کوری دائمی شود.

 نوع بسته بندی و خرید سود مایع چه شرایطی دارد

با توجه به کاربردهای متفاوتی که این ترکیب در صنعت دارد و با توجه به مایع بودن این ترکیب بسته بندی ها بر اساس نیاز صنعت در وزن های متفاوتی ارائه می شود. جنس بسته بندی ها از پی وی سی است و در حجم های متفاوت از 1 لیتر تا 250 لیتر آماده ارائه به صنایع مختلف می باشد. اگر سود مایع برای استفاده در صنایع دارویی و غذایی قرار باشد استفاده شود باید توسط تانکرهای استیل حمل شود.

بسته بندی سود مایع

روش نگهداری در انبار به چه صورت می باشد

در نگهداری از این محصول باید نهایت دقت را به عمل بیاورید. در انبار نگهداری این ترکیب به نکات زیر توجه کنید:

  • در محیط دور از مواد ناسازگار نگهداری شود
  • اسیدهای قوی و فلزات را در کنار یکدیگر قرار ندهید
  • از قرار دادن مایعات آتش گیر و مواد آلی هالوژنه در کنار آن خودداری کنید
  • در انبار از تهویه مناسب استفاده کنید
  • نگهداری از سود در ظروف پلاستیکی محکم و مقاوم انجام پذیرد
  •  در هنگام استفاده از این ترکیب از عینک و لوازم ایمنی استفاده کنید.
  • مراقب نشتی ظروف نگهداری سود باشید.
  • مشخصات ایمنی ترکیب را روی محصول و محل نگهداری آن قرار دهید
  •  از تجهیزات ایمنی در محل نگهداری ترکیبات استفاده کنید.
  • از افراد متخصص و مسئول برای نگهداری و انبارداری استفاده کنید

نگهداری و بسته بندی

کمک های اولیه ای که در صورت تماس با سود مایع باید انجام دهید

1- استنشاق

اگر فردی این محلول را استنشاق کرد سریعا او را به محیط باز ببرید و در صورت باقی ماندن مشکل تنفسی حتما با اورژانس تماس بگیرید

2- تماس با پوست

لباسهای که آلوده شده اند را عوض کنید. بخش هایی از پوست را که با سود تماس داشته است به مدت 60 دقیقه با آب بشویید. در صورت امکان تا رسیدن فرد به مراکز درمانی ریختن آب را در ناحیه صدمه دیده ادامه دهید

3- تماس با چشم

لکه های باقی ماند از سود را در صورت امکان از روی پوست پاک کنید. به مدت 60 دقیقه پلک را باز نگهدارید و آب ولرم به طور مستقیم شستشو دهید. اگر در داخل چشم لنز وجود دارد شستشو را ادامه دهید.

4- خوردن و بلعیدن

در صورت خورده شدن ترکیب توسط فرد حتما به فرد آب بدهید.