اجرای پایلوت ازدیاد برداشت نفت با تزریق نانوسیال برای نخستین بار در ایران

در نشستی به میزبانی شرکت نفت فلات قاره ایران با حضور مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و رئیس پژوهشگاه صنعت نفت و برقراری ارتباط زنده تصویری با سکوی نفتی بلال، آغاز اجرای پایلوت عملیات تزریق نانوسیال به مخزن سورمه میدان نفتی بلال اعلام و عنوان شد این عملیات در گام نخست با هدف تزریق ۱۸ هزار بشکه نانوسیال در چاه ۱۰ این میدان در دستور کار است.

بر اساس این گزارش، به‌دنبال اجرای طرح بررسی امکان تزریق‌پذیری نانوسیالات به‌عنوان یکی از روش‌های نوین افزایش ضریب بازیافت نفت، دانش فنی تولید نانوساختارهای (نانوامولسیون‌ها) مناسب به‌منظور سهولت ازدیاد برداشت نفت حاصل شده است؛ طرحی که با راهبری مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و کارفرمایی شرکت نفت فلات قاره ایران، از سال ۹۴ در دستور کار پژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفت و امروز وارد مرحله پایلوت شد.

در این طرح پژوهشی، طیف وسیعی از نانوساختارها (اکسیدهای فلزی - کربنی و هیبریدی) مطالعه و با بررسی پایداری نانوساختارها در شرایط شوری، دما و فشار مخزن، دستیابی به دانش فنی پایدارسازی نانوساختارها برای تسهیل ازدیاد برداشت نفت محقق شده است.

در مرحله نخست این طرح، فرمولاسیون و دانش فنی استفاده از نانوذرات برای تهیه امولسیون‌های پایدار در ازدیاد برداشت در مقیاس آزمایشگاهی طراحی شد و در فاز دوم، شبیه‌سازی تزریق نانوسیال منتخب به مخزن سورمه میدان بلال در دستور کار قرار گرفت. فاز سوم طرح به تهیه نانوسیال منتخب در مقیاس نیمه‌صنعتی برای انجام تست‌های ازدیاد برداشت به‌منظور تزریق به این مخزن اختصاص یافت و در فاز چهارم، عملیات در مقیاس تک‌چاه در یکی از چاه‌های تزریقی میدان بلال آغاز شد.

بررسی نتایج آزمایشگاهی و شبیه‌سازی تزریق نانوسیال منتخب در مقیاس میدانی از نظر فنی و اقتصادی نشان داده است که افزودن نانوافزایه‌ها به آب تزریقی کنونی به مخزن می‌تواند سبب افزایش قابل‌توجه ضریب بازیافت مخزن نسبت به آب تزریقی خلیج فارس بدون نانوافزایه‌ها باشد.

با آغاز آزمایشی تزریق نانوسیال در چاه ۱۰ مخزن بلال، گام عملیاتی شرکت ملی نفت ایران در مسیر استفاده از نانوسیالات در اجرای روش‌های افزایش ضریب بازیافت (EOR) برداشته شد و در صورت موفقیت اجرای پایلوت این طرح، این روش می‌تواند در سطح گسترده‌تری به‌کار گرفته شود. 

با توجه به اجرای پایلوت عملیات تزریق پلیمر که آن نیز در قالب طرح فناورانه ازدیاد برداشت نفت میدان سروش از سوی دانشگاه سهند تبریز در دست پیگیری است، می‌توان شرکت نفت فلات قاره ایران را در اجرای روش‌های افزایش ضریب بازیافت (EOR) پیشتاز دانست.

شرکت ملی نفت ایران رویکرد ازدیاد برداشت نفت با تکیه بر توان علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی را  از سال ۹۳ تاکنون به‌طور جدی در دستور کار قرار داده است و به‌واسطه این رویکرد، مطالعات فناورانه روی حدود نیمی از ذخایر هیدروکربوری کشور در قالب همکاری‌های مشترک صنعت نفت با جامعه علمی و تحقیقاتی کشور در جریان است.