سایه روشن صادرات صنایع پلیمری

دکتر مسعود جمالی در نشستی با اشاره به اینکه صادرات صنایع پلیمری طی سال‌های گذشته بین صنعت اول تا سوم صادراتی کشور بوده است، گفت: صنایع پلیمر در سال گذشته با یک میلیارد و 31 میلیون دلار صادرات، صنعت پیشتاز صادراتی صنایع کشور بوده و صنعت پلاستیک در حوزه‌هایی مثل صادرات و همچنین حوزه بهداشت و درمان برای مقابله با پاندمی کرونا صنعتی پیشران بوده است.

سهم 5/1درصدی صنعت پلیمر از تولید ناخالص داخلی کشور

دکتر رضا توفیقی از کارشناسان این حوزه در این نشست گفت: صنعت پلیمر ایران 5/1 درصد از سهم تولید ناخالص داخلی و 6/3درصد از اشتغال را در بر می‌گیرد که نشان می‌دهد این صنعت اشتغال‌آفرین است. همچنین 5/4 درصد از سهم صادرات غیر نفتی در این صنعت شکل می‌گیرد که نشان می‌دهد از 110 کد (آیسیک) زیرمجموعه طبقه‌بندی‌های اقلام صنعتی، صنعت پلیمر به تنهایی 5/4 درصد از سهم صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص می‌دهد و در نهایت تراز ارزی صنعت مثبت است.

توفیقی خاطرنشان کرد: تراز ارزی همان تفاضل درآمد حاصل از صادرات صنعت و مصارف ارزی مورد نیاز برای ماشین‌آلات است که با وجود نیاز بالای این صنعت به تکنولوژی و ماشین‌آلات، شاهد هستیم که همچنان برای کشور ارزآوری قابل‌توجهی داشته است.

در نتیجه این ضرورت ایجاد شد که در حوزه صنایع پلیمری مجموعه‌ای از اقدامات را ساماندهی کنیم تا به تشویق بیشتر فعالان صنعت پلیمر در جهت صادرات بینجامد.

به گفته توفیقی، وقتی یک واحد تولیدی، صادراتی می‌شود به همان اندازه صادرات می‌تواند از مزیت مقیاس سود ببرد، به عبارت دیگر بخشی از هزینه سربار تولیدی واحد صنعتی که در حوزه صادرات به کار رفته، بین کالاهای صادراتی و کالاهای عرضه داخلی سرشکن می‌شود.

به بیان دیگر صادرات با کاهش قیمت تمام‌شده محصول، مزیت رقابتی واحد صنعتی را بهبود می‌دهد. هدف از برگزاری این همایش نیز این است که به رشد و موفقیت و توسعه واحدهای صنعتی کمک شود.

ریسک وابستگی به بازارهای محدود صادراتی

در ادامه این نشست، مسعود جمالی درخصوص بازارهای صادراتی منطقه گفت: متاسفانه ما وابسته به یکی، دو کشور عراق و افغانستان در منطقه شده‌ایم که می‌تواند برای توسعه پایدار تهدیدی در حوزه صادرات محسوب ‌شود؛ به‌خصوص اگر تحولات سیاسی و اقتصادی رخ دهد به چالش می‌خوریم، بنابراین باید روی شناسایی بازارهای جدید مثل اوراسیا و پاکستان تلاش کنیم.

توفیقی در پاسخ به سووالی درخصوص ظرفیت‌های بازار پاکستان برای محصولات پلیمری ایران به بازار 2 میلیارد دلاری محصولات پلیمری در پاکستان اشاره کرد و توضیح داد: ایران با دارا بودن سهم 5 درصدی از بازار پلیمری پاکستان، تنها حدود 103 میلیون دلار صادرات محصولات پلیمری و پلاستیکی به کشور پاکستان دارد و رتبه ششم را در این بازار کسب کرده است؛ در حالی که کشور چین از فرصت‌های این بازار استفاده کرده و نخستین صادرکننده محصولات پلیمری به پاکستان است.

وی افزود: یکی از راهکارهای توسعه صادرات محصولات پلیمری به پاکستان این است که در جریان بازنگری موافقت‌نامه تجارت ترجیحی با این کشور، محصولات پلیمری نیز شامل تخفیفات تعرفه‌ای شوند. توفیقی با اشاره به امضای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی بین ایران و اوراسیا گفت: در این موافقت‌نامه بیش از 60 درصد اقلام مورد توافق دو طرف، مربوط به صنایع پلیمری و پلاستیکی است و این فرصت مغتنمی است تا فعالان صنعت پلیمر ایران سهم صادرات محصولات پلیمری کشور را در بازار اوراسیا بالا ببرند. وی ادامه داد: در حالی که واردات محصولات پلیمری به بازار اوراسیا سالانه به 5/4 میلیارد دلار می‌رسد، سهم ایران از این بازار حدود 600 میلیون دلار است.

در ادامه مسعود جمالی درخصوص مالیات صادرکنندگان توضیح داد: متاسفانه با وجود گذشت دو سال از سال 97، معافیت مالیاتی کسانی که در سال ۹۷ رفع تعهد ارزی خود را انجام نداده و در سال‌های 98 و99 آن را انجام دادند، منتفی شده و آنها مکلف به پرداخت مالیات و (عوارض) ارزش‌افزوده صادراتی خود هستند که این موضوع آسیب جدی به صادر‌کنندگان می‌زند. رئیس کمیسیون صادرات انجمن ملی صنایع پلیمر خاطرنشان کرد: خوشبختانه رویه وزارت صمت در سال گذشته تغییر کرد و با کمک سازمان توسعه تجارت در مسیر اصلاح بخشنامه‌ها به‌رغم مقاومت بانک مرکزی قدم برداشتند.

جمالی همچنین توضیح داد: در حوزه کشورهای CIS، توانستیم رتبه اول را در صادرات کد 39 در ارمنستان و رتبه دوم را در جمهوری‌آذربایجان کسب کنیم. البته می‌توانیم با استفاده از تعرفه‌های ترجیحی، در سایر کشورهای این حوزه مثل قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان نیز سقف بازار صادراتی صنعت پلیمر را افزایش دهیم. جمالی درخصوص مزیت صادراتی محصولات پلیمری ایران با اشاره به دسترسی به بازارهای منطقه‌ای خاطرنشان کرد: رقیب جدی ایران در کالاهای ساخته‌شده در منطقه از نظر تکنولوژی و مقیاس تولید، ترکیه است اما وضعیت جغرافیایی و مرزهای متعدد کشور ما به‌عنوان امتیاز نسبت به سایر کشورهاست.

همچنین به‌رغم همه مشکلاتی که در تامین مواد اولیه هست، تولید این مواد در کشور نیز می‌تواند یکی از مزیت‌های نسبی ایران باشد، در صورتی که میزان عرضه مواد و قیمت‌های فروش در داخل نیز به حالت مطلوب برسد.

وی در پایان تاکید کرد: در سال 99 در اوج تحریم‌ها و با وجود تمامی مشکلات بیش از یک میلیارد و 39 میلیون دلار صادرات داشته‌ایم. البته این عدد بسیار بزرگ‌تر است چون سهم اقلام پلیمری در بسته‌بندی سایر کالاهای غیر پلیمری صادراتی محاسبه نمی‌شود.