بازار مواد شیمیایی ایران در دسامبر 2024 تحت تأثیر تحولات زیادی در سطح داخلی و جهانی قرار دارد.
ایران در سالهای اخیر تلاش کرده است تا از صادرات مواد خام جلوگیری کرده و با ایجاد و گسترش کارخانههای پتروشیمی و پالایشگاهها، تولید محصولات فرآوریشده را افزایش دهد.
این حرکتها باعث شده که ایران به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد شیمیایی و پتروشیمی در سطح جهانی تبدیل شود.
ظرفیت تولید پتروشیمی ایران در سال 2023 به 72 میلیون تن رسید، اما هنوز 26 درصد از این ظرفیت به دلیل مشکلات مختلفی از جمله تحریمها و کمبود سرمایهگذاری، بلااستفاده مانده است.
یکی از دلایل افزایش تقاضا برای مواد شیمیایی در ایران، رشد صنایع داخلی مانند خودروسازی، داروسازی، صنایع غذایی و کشاورزی است.
این روند در سال 2024 شدت بیشتری یافته و پیشبینی میشود که این رشد ادامه پیدا کند. علاوه بر این، ایران توانسته است صادرات خود را به کشورهای کلیدی مانند چین، ترکیه و هند افزایش دهد. به طوری که در حال حاضر ایران یکی از صادرکنندگان اصلی مواد شیمیایی در منطقه به شمار میآید.
پیشبینیها نشان میدهند که ایران میتواند در آینده نزدیک به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان مواد شیمیایی در سطح جهانی تبدیل شود.
اما در عین حال، ایران با چالشهای متعددی نیز مواجه است که میتواند بر رشد این صنعت تأثیر منفی بگذارد. تحریمهای اقتصادی بینالمللی، مشکلات سیاسی داخلی و کمبود سرمایهگذاری از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است مانع از بهرهبرداری کامل از ظرفیتهای پتروشیمی ایران شوند. علاوه بر این، تغییرات نرخ ارز و نوسانات بازار جهانی نیز تأثیر مستقیمی بر صنعت پتروشیمی و شیمیایی ایران دارند.
از سوی دیگر، ایران از منابع طبیعی گستردهای همچون نفت و گاز بهرهبرداری میکند که این امر مزیت رقابتی قابل توجهی در صنعت پتروشیمی و مواد شیمیایی ایجاد کرده است.
با وجود چالشها، اگر ایران بتواند بهطور مؤثر این مشکلات را برطرف کرده و زیرساختهای لازم را ایجاد کند، میتواند به یکی از پیشتازان بازار جهانی مواد شیمیایی تبدیل شود.
تحلیل دقیق از نیازهای داخلی و بررسی بازارهای بینالمللی میتواند به برنامهریزی استراتژیک کمک کند و ایران را در مسیر رشد پایدار در این بخش قرار دهد.